SO IKAPAT A KALIMA

بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ

اَلصَّلاَةُ عِمَادُ الدِّينِ1

 

O khabayaan ka a matamataan a kasabotingka lagid o “so dowa na matakp sa dowa na pat”, ko andamanaya i kala i kipantag ago kala i gona so salâh, go andamanaya i kaito iyan i arga ago kiyapakalaba apiya maito a miya gasto, nago titho ko phmbthangn ago phakabinasa so taw a di niyan iphnggolalan so salâh, na ilay angka giya a mababa a thotolan a sii ko ropaan a kapagabay nago nn’ng ingka:

Miyakaisa, na adn a mala a dato a bigan iyan sa dowa-polo ago pat timan a bolawan so omani isa ko dowa a orobarang iyan nago piyakasong iyan siran sii ko lopa iyan a mapiya i paras a dowa olan i kawatan kaan siranon makabaling. Nago siyogo iyan siran: "Gastowa niyo a giya a pirak sii ko tikit ago manga bayadan ko lalakaw niyo. Na giyoto mambo, pamasa kano sa manga nganin a kinanglan ko balingan niyo roo. Adn a istasyon sii sangkoto a salongan a kawatan iyan.  Adn a trak, barko, trin ago iroplano; phkhadaan siran kaatag sii ko kapital a awid."

So dowa kataw a orobarang na lomiyalakaw oriyan o kiya tarimaa iran ko sogo.  So isa kiran, na kagiya skaniyan na mala i ontong, na maito a miyanggasto niyan taman sa istasyon. Ogaid na sii sangkoto a gasto niyan, na miyakalaba skaniyan nago giyoto i ikhasoat rkaniyan o dato iyan; na so kapital iyan na miyorog sa sanggibo phoon ko salad. 

Na so pman so salakaw a orobarang, na kagiya skaniyan na daa ontong iyan ago di mababaya nggalbk, na giyasto niyan so dowa-polo ago tlo timan a bolawan taman sa istasyon. Na miya lapis skaniyan ko kandarmt, na satiman bo a bolawan a miyalamba rkaniyan. Na phitharoan skaniyan o ginawai nyan: "Bgan ka giya a moripori a bolawan ka para ko tikit ka kaan ka di khagotm ago di makalalag sa giya a lakawan a mathy.  Nago, so dato tano na makalimoon; kalokalo na ikapdi ka niyan ago irila iyan so manga karibatan a phinggalbk ka, nago mapakada ka iran pn ko iroplano. Na sa salongan na patot a makasong ta roo sa darpa a balingan tano. Odi, na khagotm ka, phakalalag ka nago khatawantawan ka sii sa bagas ko mkadowa olan."

Na ba di kapakay a apiya so daa lawan iyan a boda a mama na khasabotan iyan a so taw na daa lawan iyan dn a boda, phakabinasa nago daa ontong iyan o, sabap bo ko katgas iyan i olo, na da niyan gastowa so salad iyan sii ko tikit a giyoto na gonsi ko montiya, nago ba niyan dn pinggasto ko kadiyahilan para bo ko sagasagad a kababaya?

Kagiya maoto, Hay manosiya a di niyan iphnggolalan so salâh! Ago Hay nafs akn, a di niyan kabaya so salâh!

Na mipantag ko dato, Skaniyan so Rabb tano, so Khâlik tano. Na so pman so giyoto a dowa kataw a oripn a gii mlayalayag, so isa kiran na bara amal; gii niyan nggolalan sa ihlas so salâh niyan. Na so isa pman na so ghâfil a manga taw a di ran iphnggolalan so salâh. So pman so dowa-polo ago pat timan a bolawan, siran so dowa-polo ago pat ka oras sii ko omani salongan. Na so pman so mapiya i paras a lopa, na giyoto so Jannah. Na so istasyon, na giyoto so kobor. Na so kaphlayalayag, na giyoto so kaphlayaglayag o manga manosiya, a sagad ko kobor, taman ko kabowat phoon ko kiyapatay ago so kakhatimo sii ko kakhokom nago pagantap ko tatap a daa kaposan iyan. Na so khatitay sa giyoto a lalan a marawa na bidabida ba dn i kagaan kaatag o manga amal iran ago so kabagr o takwâ iran. Kadaklan ko manga taw a adn a takwâ niyan na kharipag iran ko salongan so sanggibo ragon i kawatan a lagid o kilakilat.  Na so sabagi  pman na kharipag iran ko salongan so lima-polo nggibo ragon i kawatan a lagid o taginpn.  So Kur'an a Mala i Maratabat na miya aloy niyan giyaya a hakikah sii ko dowa ko manga âyah niyan. Na mipantag ko tikit, skaniyan so salâh. So isa ka oras na kiyasokodanon so lima-wakto a salâh pd don dn so wudhu.

Miyapamikir akn na o adn a manosiya a giyasto niyan so dowa-polo ago tlo ka oras sii ko kaoyagoyag a sagasagad go kadodoniyai, na ogaid na di niyan phnggaston so isa ka oras iyan ko malndo go tatap a daa kaposan iyan a kaoyagoyag, mataan a mala so antiyor rkaniyan, mataan a mala so pinggalbk iyan a dhulm sii ko nafs iyan, nago mataan a da dn pamimikiran ko kiyanggolaolaa niyan non. Na so kibgay niyan ko sabagi ko tamok iyan ko kandarmt a sowipstik a adn a sanggibo kataw a miyamangpdon — o tharimaan o  otk — ogaid na so kapakatabanon na kasalak ka isa bo ko sanggibo, nampn, na so di niyan kambgay ko isa ko dowa-polo ago pat ko manga tamok iyan para ko tatap a daa kaposan iyan a montiya nago so kapakatabanon na tangkd a masiknsikn a siyaw-polo ago siyaw liyo ko magatos, ino mangaday a skaniyan kon a otkan na di niyan bo sabotn o andamanaya dn i kiyanggagalbkan iyan ko sopak ko otk ago hikmah, nago mataan dn na skaniyan na miyalinday go kiyawatanan ko otk?

Ogaid, na sii ko salâh na adn a mala a kasosoroton o rûh, poso ago otk. Nago kna ba skaniyan ikharasay o lawas. Bolabaw, a adn a niyat on a mapiya na langon a manga kadodoniyai a galbk a halal o skaniyan a gii nggolalan ko salâh na khabaloy a ‘ibâdah. Kagiya maoto, na skaniyan na khapakay a mabaloy niyan so intiro a kaoyagoyag iyan a kapital ko âkhirah. Sii ko isa a ilayanon, na biyaloy niyan so sagasagad a  kaoyagoyag iyan a tatap a daa kaposan iyan...

* * *