SO IKAPITO A KALIMA

 

O khabayaan ka a kasabotingka i andamanaya i kala i kipantag so dowa a adimat aya,

 آمَنْتُ بِاللّٰهِ وَ بِالْيَوْمِ اْلآخِرِ1

a phkasmbag iyan so manga simokt ago kandowadowa o pamikiran, nago phkalkaan iyan so maligod a pakammsa o maklok ago phkalkaan iyan so paitaw o kapipiya ginawa para ko rûh o manosiya, nago andamanaya i kala i paroli so dowa a bolong a lagid o potar – gyoto so khatawakkul go so kalindong sii ko Khâlik iyan a adn a sabr ron nago so khan-du’â go so khapamangni ko Razzâk iyan a adn a shukr ron – nago andamanaya i kaiportanti, kala i arga go kapiya o tikit para ko kaphlaya-layag antap ko tatap a daa kaposan iyan, so loto sa âkhirah ago so nûr sii sa kobor – a siran so kapamakin’g ko Kur'an, so kapasiyonot ko manga sogoan iyan, so kinggolalann ko salâh nago so kitaphlk ko kabâir – na ilay angka giya a mababa a thotolan sii ko ropaan a kapagabay, na pamakin’g ka:

Miyaka isa na adn a sondaro na miya olog ko btad a tanto a pakalk-lk sii ko darpa a katidawa ago iksamin, nago sii ko oparik o kapakalaba go kalapis. Giya a phakatalondog: 

Kiyapalian skaniyan sa dowa a madalm ago marata a pali sii ko mbala a kilid iyan, kawanan ago diwang, nago sa talikodan iyan na adn a mala on a arimaw a lagid dn o tomitindg a nomanayaw i kanggobata niyan rkaniyan. Ago sa danga iyan, na adn a bitina a piyakatindg; a pagipdn iyan so langon a phkababayaan iyan golalan sa kabitina kiran roo ago phnayawon skaniyan mambo oto. Nago skaniyan na adn pn a mathy a lakawan iyan go mitataog skaniyan pn raks o giya a btad iyan. Na kagiya ko gii mamimikiran a daa panginam iyan ko giya a pakalk-lk a btad, na giyoto a daa ontong iyan na adn a gomimaw sa kawanan iyan a rangkamanis a taw lagid i Khidr, a kabaya iyan so khayr. Pitharo iyan rkaniyan: "Di ka khadai sa panginam. Ka mbgan akn ska sa dowa a adimat ago iphamangdao akn rka siran. Na o pagosarn ka piya-piya, na so arimaw na phmbaloy a koda a pasiyonot rka. Na so bitina mambo na kasalin sa mapiya a saloyota para ko kathmbangan ago kaphapasiyo ngka. Nago mbgan akn ska pn sa dowa a bolong. O pagosarn ka siran piya-piya, na giyoto a dowa a miyardak ago phangbaw a manga pali na phmbaloy a dowa a mamis i baw go mapiya a obarobar a  iningaranan sa Rose o Muhammad (asm). Nago, mbgan akn ska sa tikit. Ka giyoto na khapakay ngka a i lawang ko lalan a saragon sa isa gawii a lagid o lomalayog. Katii, na o di ka phangimbnar, na tp’ngingka malo kaan ka kasaboti a bnar aya." Matamataan, a skaniyan na kiya tp’ngan iyan malo ago miyatharo iyan a bnar ini. Oway, sakn, a si Said a daa ontong iyan na miyangibnaron mambo, sabap ko kiya tp’ngan akn malo ago miya ilay akn a tangkd a bnar.

Nampn, na pankaw a miyailay nyan a so sombowan, baraakal a mama a mababaya ko pakaradiyaan lagid i shaytan na miyakaoma phoon ko diwang iyan a maawid sa manga pandara, toladan, tarintang ago manga pakabrg. Tomiyarg sa danga iyan ago pitharo iyan:

"Hay, bolayoka! Song ka sii man, magobog ago pakaradiyaan ta. Mangilay ta sa giyai a manga toladan o manga tataid a bago a raga, mamakin’g ta sa giya a manga pipiya a ida-ida nago koman ta sa giyai a manga mamis a pangn’ngkn.”

Pakaiza: "Haha! Antonaa giyanan a sa ngari ka a gii ngka di pagmaan tharoon?"

Smbag: "adimat".

- "Targn ka giyanan a di sabotn a shay’! Di ta binasaan so imanto a pakaradiyan!"

P- "Ha, antonaa giyanan a sa manga limangka?"

S- "bolong".

-"Lbadn ka nan! Limgas ka ago daa sakit ka. Dadn a ipagawid ka a akal. Oras ini a pakaradiyan."

P- "Ha, antonaa giyanan a karatas a adn a lima (5)  i tanda?"

S- "tikit. dokominto para ko pammgayan."

-"Kisi angka anan! Antonaa pn i kinanglan ta mlaya-layag sii sa giyaya a mapiya a oras a kapagto?" pitharo iyan. Na tiphngan iyan so langon a klasi a akal kaan iyan maayok. Na so daa ontong iyan na malo rkaniyan miya andig.  Oway, so taw na kapakay a maakal. Miya akal ako o datar anan a baraakal.

Pankaw a phoon ko kawanan iyan, na adn a sowara a miyakaoma lagid o dalndg na pitharo iyan: "Di ka phaki akal! Nago tharo angka sa giyanan a baraakal: O adn a panabal ka kaan mabono so arimaw sa talikodan akn, kaan mapokas giya a bitina sa danga akn, ka anon makowa giya a manga pali sii sa kawanan go diwang akn nago kaan misapar giya a kaphlaya-layag sa oriyan akn, na o matoon ka, na ita roo, go pakiilayn ka nago ilayin ta! Nampn na tharo ka sa, onga sii, pakaradiyaan ta. O di, na khmd ka ska a lalong! Pakatharoa niyo giya a taw a samâwî a lagid i Khidhr i antonaa i phtharoon iyan."

Hay nafs akn, a kakayad iyan dn gowani ko kangodaan iyan na imanto na gomogoraok ko kasisinga iyan! Tokaw angka! Sakamaoto na so daa ontong iyan a sondaro, na ska oto ago so manosiya. Na so pman so arimaw, na giyoto so wakto o adiyal o omani kaoyagoyag. So pman so bitina, na giyoto so kapatay, mananay a kasdp ago kasalingganata a so langon a bolayoka na pagodason nago snp sii ko gii khasambi o gagawii ago daondaw. Nago so pman so dowa a pali, so isa na so marikor ago daa taman a di kaphakagaga o manosiya, so salakaw ron na so mapnd a tanto ago daa kaposan a kamimiskin o manosiya. Nago so pman so kitaog ago kaphlaya-layag, na giyoto so mathy a kalalakaw a tpng a sagad sa al-‘âlam al-arwâh mokit ko kandang o ina, ko ikaririga ago kangoda, ko kaloks, ko doniya, ko kobor, ko barzakh, sii ko khambowat phoon ko kiyapatay go ko katimo-timo ko kakhokom nago ko Sirât.  Sakamaoto mambo na so dowa a adimat, na siran so îmân ko Janâb-i Hakk go îmân ko âkhirah.

Oway, na nggolalan sa giya a babarakatn a adimat, na so kapatay na phmbaloy a gii mangongonotan a koda ago Burâk a pagawidan iyan so taw a mu’min phoon sa malibot’ng a kalabosoan ko giya a doniya taman sa manga sapadan o Jannah ago ko hudhur o Rahmân. Na ino sabap san na so manga taw a daa sanisaning (ahlu kamil) iyan a miyailay iran so hakikah o kapatay, na phkababayaan iran so kapatay. Singayo iran so kapatay orian o da pn iyan katalingoma. Bolabaw sangkoto a adimat o îmân, na so kaphsagad o wakto, a giyoto so bitina, so mananay a kasdp go kasalingganata, so kapatay go kaganat phoon ko kaoyagoyag, na thabaloy a okit a kaphsima ago kaphakailay ko sii ko daa sanisaning a kababaya ko bago, pimbarang go mbidabida a manga pakammsa o manga borda o As-Sâni’ Zuljalâl, so piyakammsa o Koudrah Niyan ago so kambayambayan o Rahmah Niyan. Oway, so manga pagalongan a phkhayarn iran so manga warna o nûr o alongan a phkaalin go phkabago nago so manga toladan o salida a phkaalin na mimbaloy a lbi marinano ago salbi a manga pangilay-layan.  

Na so pman so dowa a bolong, so isa na tawakkul a adn a sabar ron. Gyoto so kasarig ko Koudrah o Khâlik iyan ago kambayorantang sii ko Hikmah Niyan. Na ba giyoto dn?

Oway, antonaa i khapakay a ikhalk o manosiya a adn a poriba o kababaloy niyan a di phakagaga na somasarig ko Sultân o maklok, a Skaniyan i tomatangan ko sogo a: كن فَيَكُونُ 2 . Ka sii ko onaan o daa lawan iyan a piyakalk-lk a morala, na adn a kalilintad o poso, ka somasarig skaniyan ko Rabb iyan, a Skaniyan na Rahîm, na gii niyan matharo:اِنَّا لِلّٰهِ وَاِنَّا اِلَيْهِ رَاجِعُونَ  3 Oway, so skaniyan a matatangan iyan so ma’rifatullah na phkababayaan iyan so di kaphakagaga ago so kalk ko Allah. Oway, adn a kapipiya ginawa sii ko kalk.

O so sapolo ago dowa olan a ikaririga na adn a sabot iyan ago o kiyaizaan, "Antonaa i daa lawan iyan a kasosoat ago mamis a btad ka?" na baanda maptharo iyan, "So btad a kaphagapas akn sii ko maoml a rarb i ina akn, ka siyabot akn so kalobay ago so di akn kaphakagaga, apiya pn i kiphkhalkn akn ko mananaw a thpi i ina." Ogaid na so gagaw o langon o manga ina na inonta ka sinang bo ko kambayambayan o Rahmah. Na ino sabap saya a so manga taw a daa sanisaning (ahlu kamil) iyan na miyatoon iran so kapipiya ginawa sii ko di kaphakagaga ago kalk ko Allah na miyatomo iran a kiyapokas sa ginawa iran o bagr ago mnang nago siran lominindong ko Allah kagiya di siran phakagaga. Na phimbaloy iran so di kaphakagaga ago so kalk a shafî’ para ko ginawa iran.  

Na so pman so salakaw a bolong, na giyoto so kan-du’â ago kapangni raks o ka-shukr ago kasoat, nago so kasana i ko rahmah o Ar-Razzâk, a Skaniyan na Rahîm. Na ba giyoto dn?  

Oway, andamanaya i so kamimiskin ago so kakinanglan na masakit ago margn ko bisita o Jawwâd, a Skaniyan na Karîm, a mbaloyn Iyan so intiro a doniya a lamisaan a mappno a ni’mah, ago mbaloyn Iyan so kapagto a spi o manga obarobar ago imbtad Iyan sii ko lamisaan nago khayarn siran roo? Masikn a so kamimiskin ago kakinanglan iyan na phmbaloy a mapiya a singayo. Na gii niyan galbkn i kaphkaomani ko kamimiskin iyan a lagid o singayo iyan. Na ino sabap saya a so manga taw a daa sanisaning (ahlu kamil) iyan na adn a maratabat iran ko kamimiskin. Pangali, di ka phkharibat! Ma’ana niyan na so kapamangni ko Allah na kakilalaan iyan so kamimiskin iyan sa hadapan Iyan. O di, na kna ba so kapakiilay-ilayin i kamimiskin iyan sii ko manga taw nago siyayanan iyan so btad o kammr-mran.

Na so pman so tikit ago dokominto, giyoto so kinggolalann ko fardhs a pagampaganay ron na so salâh, ago so kitaplkn ko kabâir. Na ba giyoto dn?

Oway, na nggolalan ko kapasadan ko manga taw a inisnggay ran a ginawa iran para ko manga ‘ulum o Islam go so manga taw a miyakasaksi ko katanto o agama nago so pagtaw o kashf go zawk, na sii ko matas ago malibot’ng a lalan taman ko tatap a daa kaposan iyan, na so manga loto, rasiyon, sindaw ago so Burâk na aya bo a okit a khakowa angkawn na kapangongonotan ko manga sogoan o Kur'an ago kalikay ko manga inisapar iyan. O di, na so ‘ulum go philosophy, art go hikmah na di niyan maphagarga apiya so salad sii ko lalan oto. So sindaw iran na sii bo taman ko paitaw o kobor.

Kagiyamaoto, hay nafs akn a boklo! Tanto a maito go makhap ago malbod so kinggolalann ko lima-wakto a salâh nago so kitaphlkn ko pito a kabâir! O adn a otk ka ago knaba skaniyan miyabinasa, na khasabot ka i andamanaya i kaiportanti ago kala so manga pakatana iran, manga onga ago paroli, nago maphtharo ka ko shaytan ago ko giyoto a mama a gii rka mamodiyok ko kanggalbk sa fisk ago kadiyahilan a:

"Tharo angka rkami go pakin’gn ka rkami o adn a panabal kaan mabono so kapatay, mapnas so sagasagad sa doniya, mapokas so di kaphakagaga ago kamimiskin ko manosiya nago an kalkhban so paitaw o kobor! O da, na kmd ka! So Kur'an na phmbatiyaan iyan so maklok sii sa mala a masjîd o maklok. Pamakin’gn tano. Makisindaw tano ko giyoto a nûr! Galbk tano golalan ko hidâyah niyan nago baloyin tano a panatap a wird. Oway, so kalima na so Kur'an, ago miyaaloy a skaniyan so Kur’an. Skaniyan so Hakk; makapopoon ko Hakk, go gii niyan tharoon so Hakk go iphakiilay niyan so hakikah nago phkhayarn iyan so hikmah a mappno a nur ..."

 

اَللّٰهُمَّ نَوِّرْ قُلُوبَنَا بِنُورِ اْلاِيمَانِ وَ الْقُرْآنِ اَللّٰهُمَّ اَغْنِنَا بِاْلاِفْتِقَارِ اِلَيْكَ وَ لاَ تَفْقُرْنَا بِاْلاِسْتِغْنَاءِ عَنْكَ تَبَرَّاْنَا اِلَيْكَ مِنْ حَوْلِنَا وَ قُوَّتِنَا وَ الْتَجَئْنَا اِلَى حَوْلِكَ وَ قُوَّتِكَ فَاجْعَلْنَا مِنَ الْمُتَوَكِّلِينَ عَلَيْكَ وَ لاَتَكِلْنَا اِلَى اَنْفُسِنَا وَاحْفَظْنَا بِحِفْظِكَ وَارْحَمْنَا وَ ارْحَمِ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ وَ صَلِّ وَ سَلِّمْ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ عَبْدِكَ وَ نَبِيِّكَ وَ صَفِيِّكَ وَ خَلِيلِكَ وَ جَمَالِ مُلْكِكَ وَ مَلِيكِ صُنْعِكَ وَ عَيْنِ عِنَايَتِكَ وَ شَمْسِ هِدَايَتِكَ وَ لِسَانِ حُجَّتِكَ وَ مِثَالِ رَحْمَتِكَ وَ نُورِ خَلْقِكَ وَ شَرَفِ مَوْجُودَاتِكَ وَ سِرَاجِ وَحْدَتِكَ فِى كَثْرَةِ مَخْلُوقَاتِكَ وَ كَاشِفِ طِلْسِمِ كَائِنَاتِكَ وَ دَلاَّلِ سَلْطَنَةِ رُبُوبِيَّتِكَ وَ مُبَلِّغِ مَرْضِيَّاتِكَ وَ مُعَرِّفِ كُنُوزِ اَسْمَائِكَ وَ مُعَلِّمِ عِبَادِكَ وَ تَرْجُمَانِ آيَاتِكَ وَمِرْآتِ جَمَالِ رُبُوبِيَّتِكَ وَ مَدَارِ شُهُودِكَ وَ اِشْهَادِكَ وَ حَبِيبِكَ وَ رَسُولِكَ الَّذِى اَرْسَلْتَهُ رَحْمَةً لِلْعَالَمِينَ وَ عَلَى آلِهِ وَ صَحْبِهِ اَجْمَعِينَ وَ عَلَى اِخْوَانِهِ مِنَ النَّبِيِّنَ وَ الْمُرْسَلِينَ وَ عَلَى مَلٰئِكَتِكَ الْمُقَرَّبِينَ وَ عَلَى عِبَادِكَ الصَّالِحِينَ آمِين