NAFS-NUFÛS – نَفْس

 

Marayag a ma’ana:  So arowak. So roh. So niyawa o ayam; ago, so rogo o ayam.  Ginawa. Trokan. Inikadowa(ikadowa). So kadodoniyai ko manosiya, so sapo, sahawat, babaya, ng’na. So misasarta o apiya antonaa, so rasa niyan odi na so katanto niyan.

So bagr o nafs, na aya phoonan o singayo, n’nga ago rarangit. So kabaya o badan phoon ko manga gda-gda ago plng. So manga kasb o fitrah. Ma’ana a Nufus na madakl a Nafs.

 

So Pitibarang a Nafs a miya aloy sa Kur’an:

 

1. Nafs al-ammarah – Lalayon dn gii manonogo, mangarasi, so kabobokaan a nafs o manosiya. So sahawat o sapo a daa gnggn iyan. So kadodoniyai o nafs igira oto a domaraag sii ko manosiya. So btad o taw igira a piyangonotan iyan so ongit i shaytan na dadn a jihad ago daa tarotaro nago daa sabk na badn mindosa. (12:53)(50:16)
2. Nafs al-lawwamah – So kadodoniyai o nafs igira a somiyorang ogaid na miyangongonotan bo ko baya a ginawa. So btad o nafs o taw a miyakagdam sa kasndit amay mapasad makandosa, na go gii makasndi-sndit go gii makakhosowa sabap ko manga dosa niyan go so kalk iyan ko rarangit o Allah. So iradah o taw a katawan niyan ago tiyarima iyan so dosa go karataan iyan, nago inosar iyan so kasb iyan sii ko khayr. (75:2)
3. Nafs al-mulhamah – So nafs a miya soti go mimbaloy a bilantadi. Giya a klasi a nafs na so poso iyan na mimbaloy a pd o nafs sii ko khayr. O adn a kinanglan na so Allah na imbgay niyan so manga Hakikah ko giyai a taw golalan sa okit o ilham. (91:8)
4. Nafs al-mutmainnah – So matamataan dn a miyapgs go bara amal a nafs na knaba gii panarotaro odi na ba somasangka. So btad o nafs a miya soti ko kandowadowa go manga mararata a parangay, na parahiyasan iyan so kapiya i adat nago miyakasokat sa kathatakna go Salamat, ago skaniyan na mapapadalm ko sogoan o Allah; na skaniyan pn na maintad ago mapopokas ko karomasayan ka miyagnggn iyan so manga sahawat go baya iyan. (89:27)
5. -6. Nafs ar-radhiyyah - Nafs al-mardhiyyah – So daa lawan niyan a bilantadi a nafs – giyanan i rasa o manosiya – a miyangongonotan go miyasoat, ago gii topotopor go tiyarima iyan so omani pitibarangan a kapaar, manga morala go karomasayan phoon ko Allah. Miyakowa niyan so kababaya o Allah a balas o Ikhlas ago Sadakat iyan ko kiya pangongonotan iyan ko manga sogoan o Allah, ago katawan iyan so karibatan iyan go paawing iyan. (89:28)  

 

1. Nafs az-zakiyyah odi na as-sâfiyyah – So nafs o omani isa ko manga Nabi ago so piyamimili ko manga awliya. So Nur o Allah na phkailay sii ko poso a giyaya a taw apiya antonaa a wakto. (35:18)