DAR-ÜL HİKMET-İL İSLÂMİYE دار الحكمة الإسلاميه : Bu teşkilat, son devirlerde gerek imparatorluk ve gerekse İslâm âleminde ortaya çıkan bir takım dinî meselelerin halli ve İslâma yapılan hücumların İslâm ahkâmına göre cevaplandırılması için 12 Ağustos 1334 (25 Ağustos 1918) tarihinde V. Mehmed Reşad ve Şeyhülislâm Musa Kâzım Efendi’nin zamanında kurulmuştur.

Ayrıca halkın her türlü dinî ihtiyaçlarını, ilmî bir metodla yerine getirmek için her türlü neşriyat ve beyannameleri ele almakta ve halkımızı dahilî ve haricî tehlikelere karşı tenvir etmekteydi. Ecnebilerin sordukları suallere, komisyonlarda görüşülmek suretiyle resmen cevap verildiği gibi; müracaat eden her müslümana da gerekli cevap veriliyordu.

Osmanlı İmparatorluğunun karışık ve Avrupa hayranlığının devlet müesseselerinin her kademesinde revaçta olduğu bir zamanda, ahlâk ve imanı elde tutmak, bu teşkilatın en başta gelen vazifelerinden biri idi. Matbuatta İslâma yapılan hücumlara ve İslâmı hurafeler dini gibi göstermeğe çalışan yazarlara gerekli cevaplar veriliyor ve cezalandırılmaları için de Dahiliye Nezaretine resmen müracaat ediliyordu.

Bu teşkilata tayin olunan azalar azil, tâyin, istifa ve vefatlarla 28 kadardır. Aslında, dokuz aza, bir reisten teşekkül ediyordu. Bu zâtların tâyinleri gelişi güzel olmadığı gibi, bu teşkilatın içinde mevcut bulunan üç komisyondan birine (fıkıh, kelâm ve ahlâk) girebilecek ilmî kariyere (meslek) sahib olmaları icab ediyordu.

Bu müesseseye “İslâm Akademisi” veya “Yüksek İslâm Şûrası” da diyebiliriz. Kuruluşu ile son derece faydalı ve o nisbette hizmetleri olmuş bir teşkilattır. Fakat kuruluş tarihi olan 1918’den 1922’ye kadar devam etmekle, ancak dört senelik bir faaliyeti olmuştur. (O.A.L.)