Asrın umumileşen bir hastalığı, kelamda israf

Bir hadiste şöyle buyuruluyor:

كَلَامُابْنِ آدَمَ عَلَيْهِ لَا لَهُ اِلَّا اَمْرِ بِا لْمَعْرُوفِ وَالنَّهْىِ عَنِ الْمُنْكَرِ وَذِكْرِ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ

«Yani: Ma’rufu emretmek (Kur’an hakikatlarını bildirmek), münkeri, kötülükleri menetmek (zararlarını anlatmak) ve Allah’ı zikretmek dışında kalan sözleri, insanın aleyhindedir.»1

Hem « اَكْثَرُ خَطَايَا ابْن آدَمَ مِنْ لِسَانِهِÂdem oğlunun hatalarının birçoğu dilinden ileri gelmektedir.»2

Hem « اِحْفَظْ لَسَا نَكَ Dilini muhafaza et (lüzumsuz şeyler söyleme).»3 Yani: İnsan lisanına hâkim olmalıdır. Çünki lüzumsuz lakırdılar insanın kıymetini düşürür, kendisini çok kere günaha sokar, mes’ul bir halde bırakır.

Bir Arab şairi diyor ki:

وَمَانَدِمْتُ عَلَى الْسُكُوتِ مَرَّةً . وَلَقَدْنَدِمْتُ عَلَى الْكَلاَمِ مِرَا رًا Yani: Ben sükût ettiğimden dolayı bir kere olsun nâdim olmadım, fakat söylediğim sözlerden dolayı defaat ile nedamet ettim.»

Kur’an (31:19) (49:2,3 âyetleri de gereksiz ve âdaba aykırı olarak yüksek sesle konuşmama dersini veriyor. T.T.ci: 2, sh: 107 ve ci: 5 sh: 329 aynı mevzu hakkındadır. Kur’an (23:3) (25:72) (28:55) âyetleri, lüzumsuz ve mantıksız konuşmalardan, sohbet-i suriye ve münakaşa gibi hareketlerden kaçınmayı ders verir.4

ESASASEN BİR İNSANIN KALBİ, LÜZUMSUZ KONUŞMADAN HOŞLANIYORSA, HAKİKATI KALBİNE MELEKELEŞTİREMEZ