565- CEZA جزاء : Karşılık. *Cürüm veya günah işleyenlere verilen azab. «Ceza, âtide mesuliyet, hiss-i mesuliyet, tatbik-i mesuliyet mânalarını da tazammun eder. Bunun için “yevmiddin”in lisanımızda bir ismi de “ruz-i ceza”dır. Lâkin şunu unutmamalıdır ki, aslında ceza kelimesi şimdi mütearef olduğu gibi yalnız ikab ve ukubet demek olmayıp, iyi veya kötü yapılan bir işin tatlı veya acı karşılığını, ecrini vermek mânasına masdardır ve isim olarak bu ecre dahi ıtlak olunur. Meselâ: “Cezakellahü hayran kesirâ” demek, Allah sana çok hayırlı ecirler, mükâfatlar versin demektir.» (E.T.82) (Bak: Adalet, Hadd, Kısas, Mes’uliyet, Musibet, Mürted, Zina)
Atıf notları:
-Cehennem’de azab, bak: 500-503.p.lar.
-Cezaya kesb-i istihkak, bak: 1900.p.
-Hata ve ceza, bak: 1079.p.da âyet notları.
-Had ve ceza, bak: 1103.p.da âyet notları.
-Masiyetin cezayı istilzam etmesi, bak: 2255/1.p.
-Cüz’î hataların küllî neticelerine göre cezası, bak: 3541.p.
-Mü’minlerin cezaları ekseriya dünyada verilir, bak: 722 ve 4073.p.lar.
-Kâfirin hikmet-i imhali, bak: Kur’an (42:21)