980- FİTNE فتنة : İnsanın akıl ve kalbini doğrudan doğruya hak ve hakikatten saptıracak şey. * Muharebe. * Azdırma. * Karışıklık. Ara bozmak. Dedikodu.  * Küfr. Fikir ihtilafı. * Şikak. Anarşi. * Mihnet ve beliyye. * Potada altın ve gümüşü eritmek. (Bak: Anarşi, A’ver, Bid’at, Günah, İmtihan, Kıyamet Alâmetleri, Müsbet Hareket)

981- «Âhirzaman fitnesinde en dehşetli rolü oynayan taife-i nisaiye ve onların fitnesi olduğu, hadisin rivayetlerinden anlaşılıyor. Evet nasıl ki tarihlerde eski zamanlarda “Amazonlar” namında gayet silahşör kadınlardan mürekkeb bir taife-i askeriye olarak hârika harbler yaptıkları naklediliyor. Aynen öyle de: Bu zamanda zendeka dalaleti, İslâmiyete karşı muharebesinde nefs-i emmarenin planiyle, şeytan kumandasına verilen fırkalardan en dehşetlisi, yarım çıplak hanımlardır ki; açık bacağıyla, dehşetli bıçaklarla ehl-i imana taarruz edip saldırıyorlar. Nikah yolunu kapamağa, fuhuşhane yolunu genişlettirmeğe çalışarak, çokların nefislerini birden esir edip, kalb ve ruhlarını kebair ile yaralıyorlar. Belki o kalblerden bir kısmını öldürüyorlar. Bir kaç sene namahrem hevesatına göstermenin tam cezası olarak; o bıçaklı bacaklar Cehennem’in odunları olup, en evvel o bacaklar yanacaklarını ve dünyada emniyet ve sadakatı kaybettiği için, hilkaten çok istediği ve fıtraten çok muhtaç olduğu münasib kocayı daha bulamaz. Bulsa da başına bela bulur. Hatta bu halin neticesi olarak, o âhirzamanda, bazı yerlerde nikaha rağbetsizlik ve riayetsizlik yüzünden, kırk kadına bir erkek nezaret edecek derecede ehemmiyetsiz, sahipsiz, kıymetsiz bir surete gireceği, hadisin rivayetinden anlaşılıyor.» (G.R.23) (Bak: 2861.p.)

982- «Rivayette var ki, “fitne-i âhirzaman o kadar dehşetlidir ki, kimse nefsine hâkim olmaz.” Bunun için, binüçyüz sene zarfında emr-i Peygamberîyle bütün ümmet o fitneden istiaze etmiş, azab-ı kabirden sonra مِنْ فِتْنَةِ الدَّجَّالِ وَ مِنْ فِتْنَةِ آخِرِ الزَّمَانِ1 vird-i ümmet olmuş.

Allahu a’lem bissavab, bunun bir te’vili şudur ki: O fitneler nefisleri kendine çeker, meftun eder. İnsanlar ihtiyarlarıyla, belki zevkle irtikab ederler. Meselâ: Rusya’da hamamlarda kadın-erkek beraber çıplak girerler ve kadın kendi güzelliklerini göstermeğe fıtraten çok meyyal olmasından seve seve o fitneye atılır, baştan çıkar. Ve fıtraten cemalperest erkekler dahi nefsine mağlub olup, o ateşe sarhoşane bir sürur ile düşer, yanar. İşte dans ve tiyatro gibi o zamanın lehviyatları ve kebairleri ve bid’aları, birer cazibedarlık ile, pervane gibi nefisperestleri etrafına toplar, sersem eder. Yoksa cebr-i mutlak ile olsa ihtiyar kalmaz, günah dahi olmaz.» (Ş.584) (Bak: İkrah-ı Mülci) (Âhirzaman fitnesini ateşlendirenler, bak: 386.p.)

983- Resul-i Ekrem (A.S.M.) «nakl-i sahih-i kat’i ile ferman etmiş ki:

اِذَا مَشَوُا الْمُطَيْطَاءَ وَخَدَمَتْهُمْ بَنَاتُ فَارِسَ وَالرُّومِ، رَدَّ اللّٰهُ بَاْسَهُمْ بَيْنَهُمْ وَ سَلَّطَ شِرَارَهُمْ عَلَى خِيَارِهِمْ 2

deyip “Ne vakit size Fars ve Rum kızları hizmet etti; o vakit belanız, fitneniz içinize girecek, harbiniz dahilî olacak, şerirleriniz başa geçip hayırlılar ve iyilerinize musallat olacaklar!” haber vermiş. Otuz sene sonra, haber verdiği gibi çıkmış.» (M.107)

Bir hadis-i şerifte şöyle buyuruluyor:

«مَاتَرَكْتُ بَعْدِى فِتْنَةً هِىَ اَضَرَّ عَلَى الرِّجَالِ مِنَ النِّسَاءِ

Resulullah (A.S.M.): Benden sonra erkeklere kadınlardan daha zararlı bir fitne, bir imtihan vesilesi bırakmadım.»3

Nitekim النِّسَاءُ حَيَائِلُ الشَّيْطَانِ 4 “Kadınlar şeytanın, nifak cereyanının ağlarıdır” denilmiştir. Şeytanlar başka tarik ile aldatamadıklarını, en ziyade kadınla aldatır.» (E.T.1471)

Diğer bir hadis meali de şöyledir.

«İnsanlar üzerine bir zaman gelecek ki: Onların endişeleri mideleri olacak, şerefleri de meta-ı dünya olacak ve kıbleleri de kadınları olacak ve dinleri de dirhem ve dinarları (paraları) olacak. Bunlar mahlukatın en şerlileridir ve Allah katında onların hiç nasibleri yoktur. » (K.H. hadis: 3270) (R.E. sh: 504) (Bak: 2804/1.p.sonu)

983/1- Âhirzaman fitnesinde bozulan insanların garib hallerini haber verip ikaz eden bir rivayet de şöyledir:

سَيَاْتِى بَعْدَكُمْ قَوْمٌ يَاْكُلُونَ اَطَائِبَ الدُّنْيَا وَاَلْوَانَهَا وَيَرْكَبُونَ فُرَهَ الْخَيْلِ وَ اَلْوَانَهَا وَيَنْكِحُونَ اَجْمَلَ النِّسَاءِ وَاَلْوَانَهَا وَيَلْبَسُونَ اَجْمَلَ الثِّيَابِ وَاَلْوَانَهَا لَهُمْ بُطُونٌ مِنَ الْقَلِيلِ لَاتَشْبَعُ وَاَنْفُسٌ بِا لْكَثِيرِ لَاتَقْنَعُ عَاكِفُونَ عَلَى الدُّنْيَا يَغْدُونَ وَيَرُوحُونَ اِلَيْهَا اِتَّخَذُوهَا آلِهَةً مِنْ دُونِ اِلهِهِمْ وَرَباً دُونَ رَبِّهِمْ اِلَى اَمْرِهَا يَنْتَهُونَ وَلِهَوَاهُمْ يَتَّبِعُونَفَعَزِيمَةٌ مِنْ مُحَمَّدٍ ابْنِعَبْدِ اللَّهِ لِمَنْ اَدْرَكَهُ ذَلِكَ الزَّمَا نُ مِنْ عَقِبِ عَقِبِكُمْ وَخَلَفِ خَلَفِكُمْ اَنْ لَا يُسَلِّمَ عَلَيْهِمْ وَلَا يَعُودَ مَرْضَاهُمْ وَلَا يَتِّبِعَ جَنَا ئِزَهُم وَلَا يُوَقِّرَ كَبِيرَهُمْ فَمَنْ فَعَلَ ذَلِكَ فَقَدْ اَعَانَ عَلَى هَدْمِ الْاِسْلاَمِ

«Sizden sonra öyle insanlar gelecek ki, türlü ve zevkli yemekler yiyecek, renkli ve rahat binitlere (binek ve seyahat vasıtalarına) binecek, rengârenk ve güzel kadınlarla evlenecek, kat kat ve nefis kumaşlar giyecektir. Onların bir mideleri var ki az ile doymaz, onların bir istekleri var ki çoğa da kanaat etmez. dünyaya bağlanmışlar, Akşam-sabah düşündükleri ve taptıkları dünyalıktır. Onu, Allahü Teâla’nın dışında ilâh ve Rablerinden başka rab kabul ederler. Bütün çabaları dünya içindir. Yalnız hevâ ve heveslerinin peşinde koşarlar. Abdullah’ın oğlu Muhammed’in kat’î sözü şudur ki; sizin veya onların peşinden, sizden sonra veya onlardan da sonra gelenlerden o güne yetişenler, bunlara selâm vermesin, hastalarını ziyaret etmesin, cenazelerine gitmesin ve büyüklerine hürmet göstermesinler. Zira bunları yapanlar, İslâmiyet’in yıkılmasına yardım etmiş olurlar.»5 (İ.U. ci: 3, sh: 516)

Âhirzaman fitnesine karşı teyakkuz ve ibret için dikkat çekici olan böyle rivayetler, bozuk cemiyetlerde aşılanan sefih hayattan uzak durmayı ders verir.

984- «Âhirzamanda bir şahsın hatiat ve günahlarının gayet dehşetli bir yekûn teşkil ettiğine dair rivayetler vardır. Eskide acaba adi bir adam, binler adam kadar günah işleyebilir mi ve o âhirzamanda bildiğimiz günahlardan başka hangi günahlardır ki kâinatın hey’et-i mecmuasına dokunur, kıyametin kopmasına ve dünyaları başlarına harab olmasına sebebiyet verir, diye düşü-nürdüm. Şimdi bu zamanda müteaddid esbabını gördük.

Ezcümle müteaddid vücuhundan radyo ile anlaşıldı ki: O bir tek adam bir tek kelime ile, bir milyon kebairi birden işler ve milyonlarla insanı dinlettirmekle günahlara sokar. Evet küre-i havanın yüzbinler kelimeleri birden söyleyen ve bir dili olan radyo unsuru, nev-i beşere öyle bir nimet-i İlahiyedir ki, küre-i havayı bütün zerratıyla şükür ve hamd ü sena ile doldurmak lâzım gelirken, dalaletten tevellüd eden sefahet-i beşeriye, o azîm nimeti şükrün aksine isti’mal ettiğinden elbette tokat yiyecek.» (K.L.71)

985- Âhirzaman fitnesinin bilhassa son devresinde moda ve medeniyet namı altında umumileşen sefahet ve hayatperestliğin tesiriyle kulaklar devamlı nefsanî müzikte ve gözler nefsin emrinde ve haram manzaraların seyrinde çalıştırılıp, kulak hakkı duyamaz, göz kâinat sergisindeki masnuat-ı İlahiyeyi tefekkürle ibret alamaz, kalb kumandanı da maneviyat cihetinde ölür. Böyle insanlardan müteşekkil olan cemiyetlerde günahlara medeniyet ismi verilip günahı tahsin etmek, dinî hayatı da irtica diye takbih etmek gibi acib bir vaziyet meydana gelir. İşte ümmeti bu hale düşürecek olan fitneden Peygamberimiz (A.S.M.) çok tekrarla ikazatta bulunmuştur. Ezcümle bir hadis-i şeriflerinde şöyle buyuruyor:

 تَأْتِيكُمْ مِنْ بَعْدِى اَرْبَعُ فِتَنٌ فَا لرَّابِعَةُ الصَّمَّاءُ الْعَمْيَاءُ الْمُطْبِقَةَ تعرك الْاُمَّة فِيهَا بِا لبلاءِ عرك الايم حتى ينكر فيها المعروف ويعرف فيها المنكر تموت فيها قلوبهم كما تموت ابدانهم

«Yani size benden sonra dört fitne gelecektir. Dördüncüsü geldiğinde, kulağa bir şey girmez, göz görmez ve her tarafı fitne sarar. Ümmet bir belaya mübtela olur, yılanın çöreklenmesi gibi. Öyle ki, onda maruf inkâr edilir, münker ise maruf sayılır. Ve bu fitnede, insanların bedeni öldüğü gibi kalbleri de ölür.»6 (Şehevî musikî gibi ifsad vesileleriyle yapılan manevi tahribat, bak: 2652, 2653.p.lar)

İnsanın hakiki ilim ve fazileti kazanmasının iki temel menbaı, naklî ve aklî delillerdir. Kulak naklî delillerin, göz aklî delillerin iki ana cihazıdır. Fitneye düşmemek isteyen bu mühim iki organı asıl vazifelerinde istihdam edip nefsin âleti olarak kullanmamalıdır. (Bak: Musikî, Nazar-ı Haram)

Birkaç atıf notu:

-Heva yolunda kulağın sağır, gözün kör olması, bak: 1268.p.

-Sefahet yolunda dinsizlik ile iftihar eden ehl-i dalalet, bak: 618.p.

-İnsan bir çekirdeğe benzer, şartlara göre ya çürür veya büyür, bak: 1968,1969.p.lar.

-Kavm-i Şuayb’ın, hakkı anlıyamadıkları, bak: 3566.p.

985/1- Diğer bir hadis de özetle şu mealdedir: «Âhirzaman fitnesinde bozuk insanların kalbleri şeytan kalbi gibidir. Kan dökücü (anarşist ve ihtilalci, fâsık)tırlar. Çocukları uram (edebsiz ve hırçın); 7 gençleri hayasız ve vakarsız; yaşlıları emr-i bil-ma’rufu yapmaz; sünneti bid’at gibi, bid’atı sünnet gibi görürler; idarecileri tâgi ve müfsidir. İşte o zaman Allah onlara şerlilerini musallat eder. Hayırlıların duası (ve daveti) kabul olmaz.» (R.E. 502)

Acibdir ki bu gibi rivayetler, bu âhirzaman fitnesini aynen haber veriyor. Hayasızlık, açıksaçıklık gibi günahlar medenîlik namı altında iftiharla alenî işleniyor. Bu hayatı, 1400 sene evvel kemal-i ciddiyetle haber veren zatın peygamberliği aşikârdır. Eğer Allah bildirmezse, bir beşer düşüncesiyle böyle gaybiyyatı ihbar etmek mümkün değildir.

986- Bir hadis-i şerif mealinde: «Âhirzaman fitnesinde kişi mü’min olarak sabahlar, kâfir olarak akşamlar. Ancak Allah’ın ilim ile ihya ettiği kimseler müstesnadır»8 buyuruluyor. Çünki İslâm cemiyetinde taklidî iman kâfi olsa da, fitne zamanlarındaki bozuk cemiyetlerde mü’min iman-ı tahkikî ile hak ve batılı ayırıp kendi hayatında iman nuru ile hakkı takib eder. Medeniyet namı altında işlenen günah ve haramı tanır.

Ve ekseriyeti istila eden günahları fikren kabul etmediği gibi fiilen de içtinab etmek gayretinde olur. Âhirzaman fitnesinin gaflet-i umumiyesinden, kalblerdeki hissiyat-ı diniye ve ibadet hâlisiyetinin zedeleneceği, T.T.5. cild 937. hadisi gibi ehadisin işaratından anlaşılıyor. (Bak: 710/1.p.)

İki atıf notu:

-Bu asrın medeniyet-i sefihe gafletini yırtmak, hususi lütfa mazhar olan zatlara müyesser olur, bak: 1004.p.

-Âhirzaman fitnesinde ilim amelden hayırlıdır, bak: 1585.p.

987- Diğer bir cihette de:

«Bu âhirzaman fitnesinde açlık ehemmiyetli biri rol oynayacak. Onunla ehl-i dalalet, biçare aç ehl-i imanı derd-i maişet içinde boğdurup, hissiyat-ı diniyeyi ya unutturup ya ikinci, üçüncü derecede bırakmağa çalışacak diye,9 rivayetlerden anlaşılıyor.» (K.L.140) (Bak: 1082.p.)

988- «Sual: Sen bu zamanın hâdisatına fitne-i âhirzaman diyorsun. Halbuki hadiste varid olmuş ki: “Âhirzamanda Allah Allah denilmeyecek. Sonra kıyamet kopacak.”

Elcevab: Evvela; fitne-i âhirzamanın müddeti uzundur. (Bak: 1000/1.p.) Biz bir faslındayız. Saniyen: Yerde Allah Allah denilmeyecekten murad, Allah’a iman kalkacak demek değildir.10 Belki Allah’ın namını değiştirecekler demektir. Nasılki yerde Allah Allah denilmez ise kıyamet-i kübra kopacak, bir memlekette de Allah Allah denilmezse bir nevi kıyamet kopmasına işarettir.» (S.T.164) (Bak: 2019/1.p.) (R.E. sh: 299,4 ve 7. hadisleri de aynı mevzu ile alâkalıdır.)

989- Âhirzaman fitnesinde terk-i imarete ve makamat-ı resmiyeyi istememeye dair bir kaç hadis meallerini, yalnız ibret ve teyakkuz makamında olarak burada dercetmek münasib görüldü. Şöyle ki:

«İnsanların akaidlerini bozduklarını, emanetlerini hafife aldıklarını ve -parmaklarını birbirine geçirip- böyle olduklarını gördüğün zaman; evini tercih et, lisanına sahib ol, maruf olanı al, münkeri bırak, kendi işinde meşgul ol ve ammenin işlerini kendilerine bırak.»11

«Âhirzamanda zâlim hükümdarların avanesi olur ki; onlar sabah, Allah gazabında yürürler. Akşam da Allah’ın buğzu içinde dolaşırlar. Sakın onların sırdaşlarından olmayın.»12

990- «Benden sonra yakında bir takım sultanlar peyda olur. Kapılarında fitneler develerin yatakları gibidir. Kimseye bir hayır göstermezler. Bir şey verirlerse, ancak onların dinlerinden bir taviz kopararak verirler.»13 (Ehl-i dünya parasını ucuz vermez, dinden taviz ister, bak: 3043.p.)

«Benden sonra ümmetimden bir kavim gelir. Kur’an okur, dinî ilimlerden de malumatları olur. Şeytan onlara gelir, “Dünyalığınızı düzeltmek için hükümete sokulsanız ya. Siz yine dininizde onlara uymazsınız” der. Nasıl çalıdan dikenden başka bir şey alınmazsa, onlara sokulmaktan da günahtan başka bir şey elde edilmez.»14 (Bak: Ulema-üs Sû')

«Deccal’ın çıktığını işittiğinizde ondan firar edip kaçınız. Çünki bir adam ona gelir, onu reddetmek üzere niyetlenip yanına gelir, fakat ona tabi’ olup kalır. Çünki Deccal’la beraber kalbleri vesveselendiren çok şeyler vardır.» (R.K.K. 808. hadis meali)

«Deccal’ın çıktığını duyduğunuzda, mümkün mertebe ona, (cereyanına, dünyaperest anlayışına ve yaşayış tarzına) yaklaşmayın. Çünki adam onu (cereyanını) mü’min zannederek yanına gider, (içine girer) beraberinde biraz kalır, sonra ondaki şüphelerle ona tabi’ olup tuzağına düşer.» (R.K.K. 811. hadis meali)

«Yakında bazı emirler gelecek. Siz onların bazı işlerini beğenecek, bazılarından ise hoşlanmayacaksınız. Kim onları bırakırsa necat bulur. Kim onlardan ayrılırsa selâmet bulur, kim de onlar karışırsa helâk olur.»15

İki atıf notu:

-Ahkâm-ı dinin terkiyle doğan fitne, bak: 3892.p.

-Fitnenin aile müessesesinin manevi rabıtasına verdiği zarar, bak: 180.p.sonu.

«Âhirzamanda zâlim ümera, fâsık vüzera, hain hâkimler ve yalancı ülema gelir. Her kim onlara yetişirse sakın onların yardımcıları, vergi memuru, hazinedarı ve onların emniyet memurları olmasın.»16 (Aynı eser, sh: 360’da da aynı mana ile alâkalı hadis vardır.)

Bir atıf notu:

-Siyasîlerin, dinî şahsiyetleri âlet etmek istemeleri, bak: 3416.p.

991- «Ve madem İslâmiyet noktasında bu asır, gayet ehemmiyetli ve dehşetlidir.Kur'an ve Hadis ihbar-ı gaybî ile, ehl-i imanı onun fitnesinden sakınmak için şiddetle haber vermiş.»(KL.187)

992- «Bediüzzaman, rivayetlerde gelen eşhas-ı âhirzamana ait haberlyerin mühim bir kısmını ve Hürriyetten evvel İstanbul’da te’vilini söylediği hadislerin ihbar ettiği âhirzamanın dehşetli şahıslarının âlem-i İslâm ve insaniyette zuhur ettiğini görür. Ve yine gelen rivayetlerden, onlara karşı çıkacak ve mukabele edecek olan Hizb-ül Kur’an hakkında, “O zamana yetiştiğiniz zaman, siyaset canibiyle onlara galebe edilmez; ancak manevi kılınç hükmünde i’caz-ı Kur’anın nurlarıyla mukabele edilebilir.”17 tavsiyesine müraatla, Ankara’da teşrik-i mesai edemiyeceği için, kendisine tevdi edilmek istenen mebusluk, Dar-ül Hikmet-il İslâmiye gibi Diyanet’teki azalığı, hem Vilayât-ı Şarkiye vaiz-i umumiliği tekliflerini kabul etmez. Kendisini fikrinden vazgeçirmek için çalışan ve Ankara’dan ayrılmamasını rica için istasyona kadar gelen bir kısım mebusların da arzularına uyamıyacağını bildirerek Ankara’dan ayrılır. Van’a gider. Ve orada hayat-ı içtimaiyeden uzaklaşarak Erek Dağı eteğinde, Zernebad Suyu başında bir mağaracıkta idame-i hayat etmeye başlar.» (T.H. 147)

993- Mevzumuzla alâkadarlıkla gayet manidar ve نَّ السَّعِيدَ لَمَنْ جُنِّبَ الْفِتَنَ cümlesinin üç defa tekrarlanması ile mühim bir noktaya dikkati çeken bir hadis de mealen şöyledir: «Said fitnelerden uzakta kalandır. Said, fitnelerden uzakta kalandır. Said, fitnelerden uzakta kalan ve fitneye maruz kalıp da sabr eden kişidir. Fitneye başlayan ve çalışanın vay haline!»18 (Bak: 3278/1.p.)

Bu hadisin verdiği ders ile alâkalı olarak; Bediüzzaman Hazretleri kendine yapılan ve daima sabırla karşıladığı pek çok su-i kasdlardan birini şöyle anlatır:

«Gizli düşmanlarımız hükümetin ehemmiyetli ve bir kaç vazifedarlarını elde edip beni tazyikatla, Menemen ve Şeyh Said hâdisesi gibi bir hâdise çıkarmak için bütün kuvvetiyle en hassas damarlarıma dokunduracak tarzda her desiseyi istimal ettiler. Gördüler ki Eski Said yok, yenisi ise her şeye tahammül ediyor; o planı sair su-i kasdlere ezcümle zehir vermeye tebdil ettiler. Hıfz-ı İlahî onu da akim bıraktı. Şimdi o münafıklar resmen hükümetin nüfuzunu, benden halkları ürkütmek ve vaz geçirmek için burada dehşetli bir propaganda ile istimal ediyorlar. Fakat siz hiç telaş etmeyiniz. İnayet-i Rabbaniye devam eder. Gittikçe fütuhat-ı nuriye tevessü’ ediyor.» (E.L.I. 147) diyerek sabırlılık ve müsbet hareket etmek dersini fiilen gösteriyor.

İki atıf notu:

-Dine hizmet yolunda eziyetlere sabretmek rivayeti, bak: 3179.p.

-Fitne zamanında menfi hareketlerden kaçınmak, bak: 585.p.

994- Bilhassa cemiyetin ihtilaf ve fitneler düştüğü bir zamanda bu türlü münakaşalardan, hasseten geçmişteki fitneleri şimdi medar-ı münakaşa etmekten kaçmayı düstur edinen Bediüzzaman, mevzuumuz üzerindeki hassasiyetini şöyle ifade ediyor:

«Madem bu zamanda zendeka ve ehl-i dalalet ihtilaftan istifade edip, ehl-i imanı şaşırtıp ve şeairi bozarak Kur’an ve iman aleyhinde kuvvetli cereyanları var; elbette bu müdhiş düşmana karşı cüz’i teferruata dair medar-ı ihtilaf münakaşaların kapısını açmamak gerektir. Hem ölmüş insanları zemmetmek, hiç lüzumu yok. Onlar dar-ı âhirete, mahall-i cezaya gitmişler. Lüzumsuz, zararlı, onların kusurlarını beyan etmek, emrolunan muhabbet-i âl-i beytin muktezası değildir ve lâzım da değildir, diye Ehl-i Sünnet Velcemaat, sahabeler zamanındaki fitnelerden bahis açmayı men’etmişler. Çünki Vakıa-i Cemel’de Aşere-i Mübeşşereden Zübeyr ve Talha ve Aişe-i Sıddıka (R.A.) bulunmasıyla Ehl-i Sünnet Velcemaat o harbi içtihad neticesi deyip: Hazret-i Ali (R.A.) haklı, öteki taraf haksız fakat içtihad neticesi olduğu cihetle afvedilir. Hem Vehhabilik damarı, hem müfrit Rafizilerin mezhebleri İslâmiyet’e zarar vermesin diye Sıffîn Harbindeki bâgilerden de bahis açmayı zararlı görüyorlar.» (E.LI.204)

995- «Sahabelerin bir kısmı, o harblerde adalet-i izafiye ve nisbiye ve ruhsat-ı şer’iyeyi düşünüp tabi olarak, Hazret-i Ali’nin (R.A.) takib ettiği adalet-i hakikiye ve azimet-i şer’iye ile beraber zâhidane, müstağniyane, muktesidane mesleğini terkedip muhalif tarafa bu içtihad neticesinde girdiklerini, hatta İmam-ı Ali’nin (R.A.) kardeşi Ukayl ve “Habr-ül Ümme” ünvanını alan Abdullah İbn-i Abbas dahi bir vakit muhalif tarafında bulunduklarından, hakiki Ehl-i Sünnet Velcemaat, مِنْ مَحَاسِنِ الشَّرِيعَةِ سَدُّ اَبْوَابِ الْفِتَنِ bir düstur-u esasiye-i şer’iyeye binaen طَهَّرَ اللّٰهُ اَيْدِيَنَا فَنُطَهِّرُ اَلْسِنَتَنَا diyerek o fitnelerin kapısını açmak, bahsetmek caiz görmüyorlar. Çünki itiraza müstehak bir kaç tane varsa, tarafgirlik damarıyla büyük sahabelere, hatta muhalif tarafında bulunan Âl-i Beytin bir kısmına ve Talha ve Zübeyr (R.A. gibi Aşere-i Mübeşşere’den büyük zatlara itiraza başlar, zemm ve adavet meyli uyanır diye, Ehl-i Sünnet o kapıyı kapamak tarafdarıdır. Hatta Ehl-i Sünnet’in ve İlm-i Kelâm’ın azîm imamlarından meşhur Sa’deddin-i Teftezanî, Yezid ve Velid hakkında tel’in ve tadlile cevaz vermesine mukabil, Seyyid Şerif-i Cürcanî gibi Ehl-i Sünnet Velcemaat’in allameleri demişler:

“Gerçi Yezid ve Velid, zalim ve gaddar ve facirdirler; fakat sekeratta imansız gittikleri gaybîdir. Ve kat’i bir derecede bilinmediği için, o şahısların nass-ı kat’î ve delil-i kat’î bulunmadığı vakit, imanla gitmesi ihtimali ve tevbe etmek ihtimali olduğundan, öyle hususi şahsa lanet edilmez.

Belki لَعْنَةُ اللّٰهِ عَلَى الظَّالِمِينَ وَ الْمُنَافِقِينَ gibi umumi bir ünvan ile lanet caiz olabilir. Yoksa zararlı, lüzumsuzdur.” diye Sa’deddin-i Teftezanî’ye mukabele etmişler.» (E.L.I. 206)

«Şimdi dehşetli ejderhalar hakaik-i imaniye cephesinde ehl-i imana gözümüz önünde saldırmalarından ve çokları ısırmalarından, ehl-i imanı kurtarmak mecburiyeti Kur’anın emriyle varken; bu zamanı bırakıp eski zamana gidip, Ehl-i Beyt’e gelen dehşetli zulümleri temaşa etmek, daha ziyade ruhumu ezer ve kuvve-i maneviyeyi kırıp ruhuma azab azab üstüne gelmektir.

996- Zalim siyasetin gaddarane bir düsturu olan “cemaat için ferd feda edilir” diye çok zalimane pek çok vukuatı, ehven-üş şer diye bir nevi adalet-i izafiye namında hâkimiyetine bir maslahat göstermişler. Hatta bu asırda, o gaddar düsturun hükmüyle, bir adamın hatasıyla bir köyü mahveder. Beş-on adamın, onların siyasetine zarar vermek tevehhümüyle, binler adamı perişan eder.

İşte eski zamanda bir derece, siyasetin bu gaddar düsturu İslâmlar içine girdiğinden; siyasette bu müdhiş düsturlar karşısında, mecburiyetle selef-i salihîn sükût ile ve Ehl-i Sünnet Velcemaat’ın imamları o kapıları kapamak,طَهَّرَ اللّٰهُ اَيْدِيَنَا فَنُطَهِّرُ اَلْسِنَتَنَا deyip o kapıları açmıyorlar.

997- Madem Ehl-i Beyt’e zulmedenler şimdi âhirette cezasını öyle bir tarzda görüyorlar ki, bizim onlara hücumla yardımımıza bir ihtiyaç kalmıyor. Ve mazlum Ehl-i Beyt, muvakkat bir azab ve zahmet mukabilinde o derece yüksek bir mükâfat görmüşler ki, aklımız ihata etmiyor. Değil şimdi onlara acımak, belki onlara o hadsiz rahmete mazhariyetleri noktasında binler tebrik etmek gerektir ki; birkaç sene zahmetle, milyonlar mertebeler ve baki saadetler âhirette kazandıkları gibi; dünyada da kaldıkları zamanda, ehemmiyetsiz, dünyanın fani saltanatı ve muvakkat hakimiyeti ve karışık siyasetine bedel manevi birer sultan ve hâkikat âleminde birer şah, birer manevi padişah makamını kazandılar. Valiler yerine, evliyalar, aktablara kumandan oldular. Kazançları bire bin değil, milyonlardır.

998- İşte bu sır içindir ki, Yeni Said’in hususi üstadı olan İmam-ı Rabbani, Gavs-ı Azam ve İmam-i Gazali, Zeynelabidin (R.A.) -hususan Cevşen-ül Kebir münacatını bu iki imamdan ders almışım- Ve Hazret-i Hüseyin ve İmam-ı Ali’den Kerremallahu Vechehu aldığım ders, otuz senedenberi, hususan Cevşen-ül Kebir’le daima onlara manevi irtibatımda, geçmiş hakikatı ve şimdiki Risale-i Nur’dan bize gelen meşrebi almışım. Zalimlerin gaddarlıklarını değil düşmek, bakmak; belki düşünmek de meşrebimize gelmiyor. Çünki onlar mücazatını ve mazlumlar mükâfatını, aklımızın fevkinde görmüşler. O mes’eleler ile meşgul olmak, şimdiki bu hazır musibet-i diniyeye karşı mükellef olduğumuz vazife-i Kur’aniyeye zarar verir. Ülema-i İlm-i Kelâm’ın ve Usul-üd Din allamelerinin ve Ehl-i Sünnet Velcemaat’ın dâhî muhakkiklerinin İslâmî akidelere dair çok tedkik ve muhakematla ve âyât ve hadisleri müvazene ile kabul ettikleri Usul-üd Din düsturları, şimdiki Risale-i Nur’un meşrebinimuhafazaya emrediyor, kuvvet veriyor. Hatta hiçbir yerde, hatta ehl-i bid’a kısmı da bu meşrebimize ilişemiyorlar. Hakikat-ı ihlas tam muhafaza edildiği için, her nevi ehl-i İslâm içine giriyor. Şialıkta mutaassıb ve Vehhabilikte de müfrit, feylesofların en maddîsi ve mütefennini ve mutaassıb hocaların en enaniyetlisi, beraber Nur dairesine girmeğe başlamışlar ve kısmen şimdi de kardeşçe bulunuyorlar. Hatta bazı misyonerler de, Din-i İsa’nın (A.S.) hakiki ruhanisi de o daireye gireceklerine emareler var. Birbirine hücum değil; belki bir tesanüd, bir müsalaha lüzumunu hissedip medar-ı münakaşa mes’eleleri ortaya atmıyorlar. Demek İmam-ı Ali’nin (R.A.) otuz-kırk işaretiyle sarahat derecesinde haber verdiği Risale-i Nur, bu zamanın müdhiş yaralarına tam bir ilaçtır. Onun için, o daire bize kâfi gelmiş, harice çıkmıyoruz.» (E.L.I. 209-211) (İsevîlerin hakiki dindarlarıyla dahi ittifak, bak: 786.p.)

999- «Eğer denilse: Mübarek İslâmiyet ve nurani Asr-ı Saadet’in başına gelen o dehşetli kanlı fitnenin hikmeti ve vech-i rahmeti nedir? Çünki onlar, kahra lâyık değil idiler?

Elcevab: Nasılki baharda dehşetli yağmurlu bir fırtına, her taife-i nebatatın, tohumların, ağaçların istidadlarını tahrik eder, inkişaf ettirir; herbiri kendine mahsus çiçek açar; fıtrî birer vazife başına geçer. Öyle de: Sahabe ve Tabiînin başına gelen fitne dahi, çekirdekler hükmündeki muhtelif ayrı ayrı istidadları tahrik edip kamçıladı; “İslâmiyet tehlikededir, yangın var!” diye her taifeyi korkuttu. İslâmiyet’in hıfzına koşturdu. Herbiri kendi istidadına göre, camia-i İslâmiyet’in kesretli ve muhtelif vazifelerinden bir vazifeyi omuzuna aldı, kemal-i ciddiyetle çalıştı. Bir kısmı hadislerin muhafazasına, bir kısmı Şeriatın muhafazasına, bir kısmı hakaik-i imaniyenin muhafazasına, bir kısmı Kur’anın muhafazasına çalıştı ve hâkeza... herbir taife bir hizmete girdi. Vezaif-i İslâmiyet’te hummalı bir surette sa’yettiler. Muhtelif renklerde çok çiçekler açıldı. Pek geniş olan âlem-i İslâmiyet’in aktarına o fırtına ile tohumlar atıldı; yarı yeri gülistana çevirdi. Fakat maatteessüf o güller ve gülistan içinde ehl-i bid’a fırkalarının dikenleri dahi çıktı.

Güya dest-i kudret, celal ile o asrı çalkaladı, şiddetle tahrik edip çevirdi, ehl-i himmeti gayrete getirip elektriklendirdi. O hareketten gelen bir kuvve-i anil-merkeziye ile pek çok münevver müçtehidleri ve nurani muhaddisleri, kudsî hâfızları, asfiyaları, aktabları âlem-i İslâm’ın aktarına uçurdu, hicret ettirdi, şarktan garba kadar ehl-i İslâmı heyecana getirip Kur’anın hazinelerinden istifade için gözlerini açtırdı. » (M.100) (Müslümanlar arasında muharebe, Bak: 528.p.sonu)

1000- Ekseriyetle imtihan manasında olan “fitne” hakkında Kur’andan birkaç not:

-Harut ve Marut isimli iki meleğin gönderilmesinin bir hikmeti de beşerin imtihanı için olduğu: (2:102)

-Fitnenin katilden eşeddiyeti: (2:191)

-Fitneye karşı İslâmi iktidarın şiddeti (tenkil): (2:193, 217) (4:91) (8:39)

-Müteşabih âyâtın te’vilinden fitne ika’etmek isteyenler: (3:7)

-Fakir fakat fâzıl kişilerle enaniyetlileri imtihan: (6: 53)

-Umuma dokunan fitne ve musibet: (8:25)

-Mal ve evlad fitnesi yani imtihanı: (8:28) (64:15)

-Beyn-el müslimîn teavün olmazsa büyük fitne ve fesad istila eder: (8:73)

-Mi’racdaki rü’ya (rü’yet) ile şecere-i mel’unun, insanlar için bir fitne ve imtihan olması: (17:60) (37:63)

-Musa (A.S.)’ın mihnetler içinde imtihanı: (20:40) ve kavminin imtihanı: (20:85, 90)

-Dünya zinetleri ve metaiyle imtihan: (20:131)

-Şer ve hayırla imtihan: (21:35) (39:49)

-Sadakat imtihanı: (29:2,3,10) (Bak: İmtihan maddesi sonundaki âyet notları)

-Kıyamet öncesinde anarşinin dalgalanması: (18:99)

-Âhirzaman fitnesinde ifsad cereyanının dokuz mümessili: (27:48)

1000/1- Fitne hakkında hadislerden birkaç not:

-Üçyüzden fazla fitne önderleri (bir nevi deccallar): T.T.5. cild 925. hadis

-Ahlas, serra, duhayma fitneleri (Uzun süren ve insanların müsbet ve menfi iki gruba ayrıldığı mezkûr üçüncü fitne, süfyanî fitneye işaret olsa gerektir): T.T.5. cild 927.hadis

-Fitnelerde silah yasağı: T.T.5. cild 908,915.hadisler.

1000/2- لَنْ يَجْمَعَ اللَّهُ عَلَى هَذِهِ الْاُمَّةِ سَيْفَ الدَّجَّالِ وَسَيْفَ الْمُلْحَمَةِ

Meali: Cenab-ı Allah şu ümmetin (ümmet-i Muhammed A.S.M.) üstünde hem Deccal’ın kılıncını hem de büyük harb kılıncını beraber cem’etmeyecektir. (Melhame-i kübra olan İkinci Harb-i Umumî hırpalamadığı işaretiyle, İslâmlar içinde bir Deccal, âlem-i İslâm’ı başka bir tarzda hırpalayacak.)» (Tefekkürname sh: 287, Said Nursî R.A.), (R.E. 354’de de geçer.)

1000/3- Âhirzaman fitnesinden sonra fesad tam izale olmayıp, kıyamete kadar devam eder. Ancak kâmil ve hakiki hürriyet rejiminin ikamesi ve hâkimiyetiyle ve teknik imkânların terakkisiyle cemiyeti umumen murakabe edip (Bak: 3735.p. ve 3734.p.sonu) kurtla kuzuyu bir arada yaşatma imkânı olabilir ve cemiyette kurt (yani şerli kişiler) yine olacak demektir. Bununla alâkalı iki hadis meali şöyledir:

«Peygamberler, baba bir ana ayrı kardeşlerdir. Dinleri de birdir. Meryem oğlu İsa (A.S.) da benim kardeşimdir. Ve aramızda başka peygamber yoktur. O tekrar yeryüzüne gelecektir. Onu gördüğünüzde tanırsınız. Orta boylu, kırmızı-beyaz renkli bir zattır. Üzerinde Mısır kumaşından iki parçalı elbise vardır. Su isabet etmediği halde başında damlalar görülür. (Geldiğinde) putu kırar, domuzu öldürür, cizyeyi kaldırır ve milletleri İslâm’a davet eder. İslâm’dan başka din kalmaz. Arslanlar develerle, kaplanlar sığırlarla, kurtlar koyunlarla beraber dolaşıp otlarlar. Ve çocuklar yılanlarla oynar ve hiçbiri de diğerine zarar vermezler. O, kırk sene yaşıyacak ve ölecektir. Cenazesini müslümanlar kaldıracaktır.» (R.E. 191/5)

«Ne mutlu İsa (A.S.) indikten sonraki hayata. Göğe rahmet için, arza da yeşertmek için müsaade edilir. Taş üzerine tohum ekilse biter, insanlar arasında kin ve çekememezlik olmaz. Hatta bir adam bir arslana rastlasa, arslan ona dokunmaz. Yılana bassa yılan onu sokmaz.» (R.E. 314/2)

1000/4- «Yakında bir fitne olacak, öyle ki, insan kardeşinden ve babasından ayrılacak ve bu fitne kıyamete kadar insanların kalblerinde yayılıp duracak. Hatta o fitnelerde belaya uğramış çilekeş bir adam, zaniyenin zinası sebebiyle ayıplandığı gibi ayıplanacak.» (R:E. 298/10)

Hadislerin beyanından anlaşıldığına göre, bir fitne çıktı mı artık onun açtığı yara bir daha kapanmayacaktır. Kalbler eski berraklık ve safiyetine bir daha kavuşmamaktadır. Resulullah (A.S.M.) bunu bir hadislerinde. “Ümmetim arasına kılınç bir girdi mi, artık kıyamete kadar bir daha kaldırılmaz” diye ifade eder. (Tirmizi, Fiten: 32)

Hz. Huzeyfe Hz. Peygamber’e (A.S.M.) cahiliye şerrinden sonra kavuştukları İslâm hayrı’nın ilâ-nihaye devam edip etmiyeceğini sorması üzerine, Hz. Peygamber (A.S.M.) tekrar şer (ve fitnenin) geleceğini söyler. Huzeyfe, bu şerden sonra tekrar hayır gelecek mi diye sorunca, Hz. Peygamber (A.S.M.) mevzumuzla alâkalı şu cevabı verir: “Evet gelecek, ancak bu hayır bulanık olacak.” Rivayetin Ebu Davud’daki bir vechinde: “Bu şerden sonra bulanık bir sulh (hüdne) var” denilir. (Ebu Davud, Fiten l, 4246. hadis ve S.M.ci:6, sh: 50 hadis: 1847)

Hadisin bütün vecihlerinde yer alan ve “bulanık” kelimesiyle tercüme ettiğimiz kelimenin aslı “dahan”dır.

Şârihler, aslen küduret yani bulanıklık manasına gelen bu tabirin açıklanmasına ayrı bir yer verirler. Aliyy-ül Kari şerden sonra gelecek hayrın, diğer bir ifade ile fitneden sonra teessüs edecek sulh ve sükûnun hile, nifak ve hıyanet içerisinde devam edeceğini ifade eder ve devamla:

“Şu mana dahi muhtemeldir: Fitneden sonra insanların emîr olarak başa geçirilen kimsenin etrafında toplanmaları kerhendir, gönül rızasıyla değildir, isteyerek değildir.” der. (Aliyy-ül Kari, Mirkat 5, 143) (Bak: 2305.p. sonunda hadiste geçen Cehcah notu)

1000/5- Fitne zalimleri temizler. Yani birbirlerini ihlak eder. İbnü-l Arabi’nin Ahkâm-ül Kur’anda kaydettiği bir rivayette Hz. Peygamber (A.S.M.) şöyle buyurmaktadır: “Fitneden ikrah etmeyin, zira o, münafıkların hasadıdır.” (Bak: 2719 p.sonu) (İbnü-l Arabi, Ahkâm-ul Kur’an 4, 1722) Taberani’nin Evsat’ından naklen verilen şu hadis de bu manayı te’yid eder: «Allah diyor ki: “Ben buğzettiklerimden yine buğzettiklerim vasıtasıyla intikam alır, sonra da herbirini Cehennem’e yollarım.” (Aclunî Keşf-ül Hafa 2, 49)

Yukarıdaki rivayetlerle manası te’yid edilen şu rivayet de burada kayda değer: «Zalim kimse, Allah’ın yer yüzündeki adaletine bir vasıtadır . Önce onun vasıtasıyla intikamını çıkarır, sonra da ondan intikam alır.»

Bu rivayetlerin ifade ettikleri mananın doğruluğunu şu meâldeki âyet te’yid etmektedir: «İşte biz, zalimlerden kimini kimine, irtikâb etmekte oldukları (günahlar) yüzünden, böylece musallat ederiz.» (6:129). Kur’an (2:51), (22:40) (35:43) (52:42) âyetleri de aynı mes’eleyi te’yid eder. Keza (19:82) âyeti de en sonunda anarşistler ile deccal cereyanı zıdlaşmasına ima eder.

İmam-ı Malik’in, saltanat kaygısına düşen liderler hakkında şöyle dediği kaydedilir: “Mevcut imama karşı bir yenisi çıkacak olursa; Ömer İbn-i Abdülaziz gibi birisi için yeni çıkanı def’ etmek bir vecibedir. Fakat (onun gibi değerli olmayan bir kimse ise) bırak onu. Allah zalimden kendisi gibi biri vasıtasıyla intikam alıyor demektir. Bilahare ikisinden de intikamını alacaktır.” (İbn-ül Arabi, Ahkâm 4, 1721)

«Bu mânanın başka bir şeklini ifade eden selef-i salihînden gelmiş başka bir söz ise şöyledir:

مَنْ لَمْ يُصْلِحْهُ الْخَيْرُ يُصْلِحْهُ الشَّرُّ (Keşf-ül Hafâ 2/272) Yani: “Hayır ve iyiliğin ıslah edemediği kimseyi, şer ve kötülük ıslah edecektir.”

İmam-ı Ali (R.A.)ın da aynı mânaya yakın iki tane hikmetli sözü vardır:

مَنْ لَمْ يُصْلِحْهُ الْخَيْرُ يُصْلِحْهُ الشَّرُّ sözü ile مَنْ لَمْ يُصْلِحْهُ الطَّالى اَصَلَحْهُ الْكَالِى sözü. (Müntehabat Min Kelâm-i Emir-il Mü’minîn Ali sh: 98)

Meâlleri: “Hayrın ıslah etmediğini, şer onu ıslah eder.”

İkinci sözünün meâli ise, aşağı yukarı teşbihli olarak aynıdır.» (R.K.K. 887. hadis)

Fitneden evvel çok ibadet yapmak fitne içinde, ibadette ihlası bulamamaya da işaret olsa gerek: S.M. ki. l, hadis: 186. Bir rivayette de, Süfyan fitnesinde onun getirdiği hayat-ı medeniyeye girenin amelleri sevabsız kalacağına işaret edilir. (Bak: R.E. 507/10, R.K.K. hadis sıra no: 807) (Bak: 952 p.sonu, 3651, 3666/8.p.lar)

Bir atıf notu:

-Günahların zikirden nefretkârane uzaklaştırması, bak: 1074.p.